Ngân hàng thương mại là gì? Vai trò của Commercial Bank

Ngân hàng thương mại giữ vai trò quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ tài chính và hỗ trợ vốn cho cá nhân, doanh nghiệp và tổ chức, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn băn khoăn ngân hàng thương mại là gì? Nó có những đặc điểm nổi bật nào? Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn về thuật ngữ này, các chức năng và vai trò trong nền kinh tế, hãy cùng sanforex.live tiếp tục đọc bài viết để khám phá chi tiết và nhận thông tin hữu ích.

Ngân hàng thương mại là gì?

Ngân hàng thương mại (NHTM) có thể hiểu đơn giản là một tổ chức tài chính hoạt động với mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận thông qua các nghiệp vụ cốt lõi như nhận tiền gửi từ khách hàng, cho vay để thu lãi và cung cấp những dịch vụ thanh toán trong nền kinh tế. Theo quy định trong luật các tổ chức tín dụng năm 2010 của Việt Nam, NHTM được công nhận là tổ chức có quyền thực hiện toàn bộ các hoạt động ngân hàng cũng như những dịch vụ kinh doanh khác có liên quan.

Khái niệm và đặc điểm của ngân hàng thương mại hay commercial bank

Đặc điểm nổi bật của Commercial Bank là gì có thể kể đến như sau:

• Trung gian tín dụng: Ngân hàng đóng vai trò như cầu nối giữa những người có vốn nhàn rỗi và những người đang cần vốn để đầu tư, kinh doanh hoặc tiêu dùng. Họ nhận tiền gửi từ cá nhân, doanh nghiệp và sử dụng nguồn vốn này để cấp tín dụng cho vay cho bên cần.
• Trung gian thanh toán: Thay vì giao dịch tiền mặt, ngân hàng giúp khách hàng thực hiện các hoạt động thanh toán an toàn và tiện lợi hơn qua nhiều hình thức như thẻ, séc, dịch vụ chuyển tiền.
• Chức năng tạo tiền: Khi ngân hàng cho vay và xử lý thanh toán, họ góp phần làm gia tăng lượng phương tiện thanh toán lưu thông trong nền kinh tế. Đây là một trong những cơ chế quan trọng giúp thúc đẩy dòng chảy vốn và tăng tính thanh khoản của thị trường.

Phân loại ngân hàng thương mại theo hình thức sở hữu

Ngân hàng thương mại có nhiều loại khác nhau và một trong cách phân loại quan trọng là theo hình thức sở hữu. Việc hiểu rõ các loại ngân hàng này sẽ giúp bạn nắm bắt đặc điểm, quyền lợi và cách hoạt động của từng loại. Hãy cùng khám phá chi tiết bên dưới:

Vai trò của ngân hàng thương mại trong thị trường Forex

​​Ngân hàng thương mại không chỉ cung cấp dịch vụ gửi tiết kiệm hay cho vay, mà còn đóng vai trò quan trọng trên thị trường Forex. Hiểu rõ vai trò của ngân hàng thương mại là gì này giúp bạn nắm bắt cách tiền tệ được giao dịch và tác động đến thị trường ngoại hối.

Hoạt động kinh doanh ngoại tệ

Ngân hàng thương mại là một trong những người chơi lớn trên thị trường ngoại hối. Họ trực tiếp tham gia mua bán các cặp tiền tệ để tìm kiếm lợi nhuận từ sự chênh lệch tỷ giá hoặc lãi suất giữa các đồng tiền. Một số nghiệp vụ phổ biến gồm:

• Giao dịch giao ngay (Spot trading): Mua hoặc bán ngoại tệ với việc thanh toán diễn ra gần như tức thì. Đây là hình thức đơn giản và phổ biến nhất.
• Giao dịch kỳ hạn (Forward): Thỏa thuận mua bán một lượng ngoại tệ tại một ngày cụ thể trong tương lai nhưng tỷ giá được cố định ngay từ thời điểm ký hợp đồng.
• Giao dịch hoán đổi (Swap): Thực hiện đồng thời hai giao dịch mua và bán giữa hai loại tiền khác nhau, giúp các bên quản lý dòng tiền hiệu quả hơn.

Vai trò trung gian

NHTM giữ vai trò là cầu nối trong thị trường Forex, liên kết giữa ngân hàng trung ương, các tổ chức tài chính quốc tế và khách hàng cá nhân. Thông qua việc cung cấp dịch vụ đổi tiền, họ đảm bảo tính thanh khoản của thị trường và giúp các giao dịch thương mại xuyên biên giới diễn ra thuận lợi, liền mạch.

Tác động đến nền kinh tế

• Hỗ trợ thương mại quốc tế: Nhờ dịch vụ ngoại hối của ngân hàng, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu có thể dễ dàng thanh toán bằng ngoại tệ, giảm rào cản trong giao dịch quốc tế.
• Đầu cơ và phòng ngừa rủi ro: Bên cạnh vai trò cung cấp thanh khoản, ngân hàng còn đưa ra các sản phẩm phái sinh để doanh nghiệp và nhà đầu tư phòng tránh rủi ro tỷ giá. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh tỷ giá thường xuyên biến động.

Công cụ phái sinh và nghiệp vụ ngoại hối của ngân hàng thương mại

Trong thị trường ngoại hối, ngân hàng thương mại (NHTM) không chỉ tham gia giao dịch mua bán ngoại tệ thông thường mà còn sử dụng các công cụ phái sinh để vừa quản lý rủi ro, vừa tìm kiếm lợi nhuận. Đây là những công cụ quan trọng giúp họ đối phó với biến động tỷ giá và hỗ trợ khách hàng trong các giao dịch quốc tế.

Tìm hiểu 4 loại hợp đồng phái sinh bao gồm tương lai, quyền chọn, hoán đổi và kỳ hạn

Hợp đồng kỳ hạn (Forwards)

Đây là thỏa thuận giữa hai bên về việc mua hoặc bán một lượng ngoại tệ tại một mức tỷ giá cố định ngay từ hôm nay, nhưng việc thanh toán và chuyển giao sẽ diễn ra trong tương lai. Công cụ này giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu chủ động phòng ngừa rủi ro tỷ giá.

Hợp đồng hoán đổi (Swaps)

Swap Contract là sự kết hợp giữa giao dịch mua và bán hai loại tiền tệ trong một khoảng thời gian nhất định. Công cụ này thường được sử dụng để hoán đổi các khoản nợ, nguồn vốn hoặc đầu tư từ một đồng tiền sang một đồng tiền khác mà không làm gián đoạn dòng tiền.

Hợp đồng tương lai (Futures)

Khác với kỳ hạn, Futures Contract là hợp đồng chuẩn hóa được niêm yết và giao dịch trên sàn. Nó ràng buộc các bên phải thực hiện việc mua/bán ngoại tệ vào một ngày cụ thể trong tương lai với mức tỷ giá đã xác định. Lợi nhuận hoặc thua lỗ được điều chỉnh hàng ngày dựa trên biến động tỷ giá.

Hợp đồng quyền chọn (Options)

Option Contract mang lại sự linh hoạt vì người mua có quyền, nhưng không bị nghĩa vụ, thực hiện mua hoặc bán ngoại tệ theo một mức giá đã thỏa thuận trước. Đây là công cụ giúp nhà đầu tư vừa phòng ngừa rủi ro vừa tận dụng cơ hội khi thị trường biến động có lợi.

Cấu trúc thị trường Forex và vai trò của ngân hàng thương mại

Thị trường Forex là một thị trường phi tập trung (OTC – Over The Counter), nghĩa là không có một sở giao dịch tập trung giống như chứng khoán. Thay vào đó, các giao dịch diễn ra thông qua mạng lưới ngân hàng, nhà môi giới và các tổ chức tài chính trên toàn cầu. Với khối lượng giao dịch trung bình mỗi ngày lên tới khoảng 6.6 nghìn tỷ USD, đây là thị trường tài chính lớn nhất thế giới, vượt xa cổ phiếu hay hàng hóa.

Thành phần tham gia chính

• Ngân hàng trung ương: Đây là tổ chức có quyền quyết định chính sách tiền tệ như điều chỉnh lãi suất, kiểm soát cung tiền. Ngoài ra, họ cũng có thể trực tiếp can thiệp vào thị trường ngoại hối để ổn định tỷ giá, đặc biệt khi nền kinh tế gặp biến động.
• Ngân hàng thương mại: Đây là xương sống của thị trường Forex. Phần lớn khối lượng giao dịch toàn cầu đến từ các ngân hàng thương mại lớn khi họ thực hiện trao đổi tiền tệ cho khách hàng doanh nghiệp, quỹ đầu tư, hoặc tự giao dịch để kiếm lợi nhuận.
• Nhà môi giới: Là cầu nối giúp trader nhỏ lẻ tiếp cận thị trường. Broker kết nối lệnh mua bán từ các cá nhân với thanh khoản của ngân hàng và tổ chức lớn.
• Nhà đầu tư tổ chức và cá nhân: Bao gồm quỹ đầu cơ (hedge fund), công ty xuất nhập khẩu và trader cá nhân. Họ tham gia thị trường để đầu cơ biến động tỷ giá hoặc để phòng ngừa rủi ro trong hoạt động kinh doanh quốc tế.

Central bank hay là ngân hàng trung ương quản lý tiền tệ, lãi suất và ổn định kinh tế quốc gia

Các loại thị trường Forex

• Thị trường giao ngay (Spot): Đây là nơi diễn ra giao dịch tức thì, tức là việc trao đổi ngoại tệ được thực hiện ngay hoặc trong vòng 2 ngày làm việc. Đây cũng là thị trường phổ biến nhất với trader mới.
• Thị trường kỳ hạn (Forward): Các bên thỏa thuận mua bán một lượng ngoại tệ ở mức tỷ giá xác định trước, nhưng việc thanh toán sẽ diễn ra ở một thời điểm trong tương lai. Công cụ này thường dùng để phòng ngừa rủi ro tỷ giá.
• Thị trường tương lai (Futures): Gần giống hợp đồng kỳ hạn, nhưng điểm khác biệt là hợp đồng được chuẩn hóa và niêm yết trên sàn giao dịch tập trung. Điều này giúp tăng tính minh bạch và thanh khoản.

Rủi ro và cảnh báo trong giao dịch ngoại hối

Thị trường Forex tuy có tiềm năng sinh lời cao nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt với những trader mới chưa có nhiều kinh nghiệm. Ngoài yếu tố biến động thị trường, nhà đầu tư cần đặc biệt chú ý đến rủi ro pháp lý và các hình thức lừa đảo đang tồn tại.

Rủi ro pháp lý

Tại Việt Nam, pháp luật chỉ cho phép ngân hàng và các tổ chức tín dụng được cấp phép mới được kinh doanh ngoại hối. Các sàn Forex hoạt động tự do không có giấy phép trong nước đều bị coi là hoạt động bất hợp pháp. Nếu tham gia, nhà đầu tư có thể đối diện với những hệ quả nghiêm trọng như bị xử phạt hành chính hoặc thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự.

Các thủ đoạn lừa đảo phổ biến

Nhiều sàn kém uy tín thường áp dụng chiêu trò để chiếm đoạt vốn của trader, ví dụ:

• Hứa hẹn lợi nhuận phi thực tế: Đưa ra cam kết chắc chắn về mức lợi nhuận cao, đánh vào tâm lý muốn làm giàu nhanh của nhà đầu tư mới.
• Can thiệp kỹ thuật: Một số sàn sử dụng phần mềm giao dịch giả mạo, thao túng giá khớp lệnh khiến tài khoản của trader thua lỗ liên tục.
• Chặn rút tiền: Khi trader có lợi nhuận lớn, sàn có thể cố tình trì hoãn hoặc từ chối yêu cầu rút tiền, khiến nhà đầu tư không thể lấy lại vốn.

Lời khuyên dành cho trader:

• Chỉ nên giao dịch tại ngân hàng hoặc tổ chức tài chính có giấy phép rõ ràng.
  Tránh xa những sàn Forex không minh bạch hoặc có lời mời gọi lợi nhuận chắc chắn vì trên thị trường này không có gì là đảm bảo tuyệt đối.
• Tích lũy kiến thức về các sản phẩm phái sinh và kỹ năng quản trị rủi ro để tự bảo vệ vốn của mình.

Xu hướng phát triển của ngân hàng thương mại

Ngân hàng thương mại giữ vai trò trung tâm trong hoạt động của thị trường Forex cũng như toàn bộ hệ thống tài chính quốc tế. Thông qua các nghiệp vụ ngoại hối, giao dịch phái sinh và dịch vụ trung gian, họ không chỉ đảm bảo thanh khoản cho thương mại toàn cầu mà còn góp phần duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, trader cần lưu ý rằng việc tham gia Forex vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt khi giao dịch tại các sàn không có giấy phép. Vì vậy, việc lựa chọn kênh giao dịch an toàn và tuân thủ khung pháp lý luôn là nguyên tắc quan trọng để bảo vệ vốn.

Xu hướng phát triển trong tương lai của Commercial Bank:

• Ứng dụng công nghệ: Các ngân hàng đang đẩy mạnh việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và blockchain nhằm tối ưu hóa tốc độ khớp lệnh, tăng tính minh bạch và giảm chi phí giao dịch ngoại hối.
• Mở rộng sản phẩm dịch vụ: Ngày càng nhiều công cụ phái sinh mới được phát triển để giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư cá nhân phòng ngừa rủi ro tỷ giá, đồng thời mang lại nhiều cơ hội đầu tư hơn.
• Tăng cường quản trị rủi ro: Hệ thống tài chính quốc tế áp dụng chặt chẽ hơn các tiêu chuẩn quản lý rủi ro tỷ giá và lãi suất theo chuẩn mực quốc tế, giúp giảm thiểu nguy cơ biến động bất thường.

Kết luận

Bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ ngân hàng thương mại là gì và đặc điểm cơ bản của ngân hàng thương mại. Những kiến thức này sẽ là hành trang cần thiết khi bạn tham gia vào thị trường kinh tế đầy biến động. Hãy tiếp tục theo dõi các bài viết tiếp theo của sanforex để cập nhật nhanh chóng các sản phẩm vay, dịch vụ tài chính hấp dẫn và nâng cao hiểu biết về quản lý tài chính cá nhân. Đừng bỏ lỡ cơ hội cập nhật thông tin hữu ích ngay hôm nay nhé.

Trang Thái Hùng

Tôi là Trang Thái Hùng – tác giả của những bài viết trên ForexDictionary, với kinh nghiệm hơn 5 năm trong lĩnh vực đầu tư tài chính tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc các kiến thức mà tôi đã tích luỹ được, vững kiến thức chọn được nơi đầu tư an toàn lợi nhuận khủng không còn là chuyện quá khó.