World Bank là gì? Mục đích hoạt động của ngân hàng thế giới

World Bank là gì? Vì sao tổ chức này lại đóng vai trò then chốt trong công cuộc phát triển toàn cầu? Là một trong những định chế tài chính quốc tế lớn nhất, World Bank không chỉ cung cấp vốn vay mà còn hỗ trợ kỹ thuật và tư vấn chính sách cho các quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển. Với sứ mệnh xóa đói giảm nghèo và thúc đẩy phát triển bền vững, World Bank đang góp phần định hình tương lai kinh tế toàn cầu. Cùng khám phá chi tiết qua bài viết dưới đây!

World Bank là gì? Tổng quan về ngân hàng thế giới

Cũng có nhiều người tò mò về ngân hàng thế giới là gì? Đây là một tổ chức tài chính với nhiều quốc gia khác nhau trên thế giới. Tổ chức này có nhiệm vụ đẩy mạnh phát triển kinh tế và khôi phục các điều kiện xã hội tại nhiều khu vực đang phát triển bằng hoạt động thúc đẩy năng suất lao động và sinh lợi.

Ngân hàng thế giới thành lập vào năm 1944, tổ chức này hoạt động tương tự như một bộ phận của Hệ thống Liên hợp quốc, giúp ổn định các hoạt động đối thoại và liên kết quốc tế trên thế giới.

Ngân hàng thế giới được thành lập vào năm 1944 tại Hoa Kỳ

Lịch sử hình thành và phát triển của World Bank

Với thông tin trên bạn cũng nắm được khái quát về Ngân hàng thế giới là tổ chức gì, tiếp theo đây Sanforex sẽ đưa bạn đi tìm hiểu quá trình thành lập và phát triển của WB. 

Năm 1944 – 1950: Giai đoạn thành lập

World Bank được xây dựng vào tháng 7 năm 1944 tại Hội nghị Bretton Woods của New Hampshire, Mỹ. Lúc đầu, WB chủ yếu quan tâm đến việc trợ giúp tái thiết các quốc gia Châu Âu sau Cuộc chiến tranh thế giới thứ hai. Thương vụ đầu tiên mà Ngân hàng thế giới thực hiện là cho Pháp vay vào năm 1947 với số tiền 250 triệu USD nhằm phục hồi cơ sở hạ tầng và nền kinh tế của quốc gia.

Năm 1960 – 1990: Giai đoạn chuyển đổi

Vào giai đoạn này, World Bank đã chuyển mô hình hoạt động từ tái thiết Châu Âu sang hỗ trợ phát triển các khu vực khó khăn trên thế giới, nhất là Châu Phi, Châu Á và Mỹ Latinh. Đến năm 1960, Hiệp hội Phát triển Quốc tế được hoạt động nhằm hỗ trợ các khoản vay hấp dẫn dành cho quốc gia kém phát triển. Bên cạnh đó, tổ chức này còn mở rộng quy mô sang hỗ trợ các lĩnh vực giáo dục, y tế, nông nghiệp với mục tiêu xóa đói giảm nghèo và lấy lại quyền bình đẳng, công bằng trong xã hội.

Ở giai đoạn chuyển đổi, tỷ giá của USD và EUR đã có nhiều thay đổi, World Bank buộc phải điều chỉnh các khoản vay và cung cấp tài chính cho những đất nước nghèo để phù hợp với tỷ giá hối đoái của các đồng tiền tệ lớn.

Năm 2000 đến hiện nay: Giai đoạn hiện tại

Bắt đầu từ năm 2000 trở đi, Ngân hàng thế giới đã chú tâm vào các yếu tố ảnh hưởng trên thế giới như khí hậu thay đổi, phát triển vững chắc và đẩy mạnh bình đẳng của con người. WB cũng thúc đẩy đầu tư vào năng lượng tái tạo, công nghệ số, nâng cao quản trị công. Tổ chức các chương trình hợp tác công tư và ý tưởng xóa nợ được thực hiện để giúp đỡ các quốc gia bị tổn thất nặng từ cuộc khủng hoảng kinh tế, môi trường.

Tìm hiểu quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng thế giới

Cấu trúc của ngân hàng thế giới

Cấu trúc của World Bank là gì? Ngân hàng thế giới được chia thành 5 tổ chức chính, mỗi tổ chức đều đảm nhận nhiệm vụ quan trọng trong việc phát triển và hợp tác của các quốc gia trên toàn cầu:

• Ngân hàng Quốc tế Tái thiết và Phát triển (IBRD): Hỗ trợ khoản vay vốn với lãi suất thấp dành cho các quốc gia trung bình, thu nhập không cao. IBRD còn cung cấp đầu tư hạ tầng, giáo dục, y tế và nhiều khía cạnh khác.
• Hiệp hội Phát triển Quốc tế (IDA): Đây là nhánh hỗ trợ các quốc gia kém, nghèo khó. Hiệp hội Phát triển Quốc gia sẽ cung cấp nhiều khoản vay không tính lãi và hỗ trợ dưới hình thức viện trợ.
• Tập đoàn Tài chính Quốc tế (IFC): Hỗ trợ các khu vực tư nhân hay quốc gia đang phát triển, phân phối tài chính, tư vấn và liên kết với nhau để phát triển nền kinh tế.
• Cơ quan Bảo lãnh Đầu tư Đa phương (MIGA): Mang đến các bảo lãnh nhằm hạn chế rủi ro trong đầu tư tại các quốc gia đang phát triển, trong đó có rủi ro về chính trị và kinh tế. 
• Trung tâm Quốc tế về Giải quốc Tranh chấp Đầu tư (ICSID): Hỗ trợ các dịch vụ về hòa giải và xét xử mâu thuẫn trong đầu tư quốc tế, thúc đẩy sự tin tưởng từ các nhà đầu tư.

Mục tiêu hoạt động của ngân hàng thế giới

World Bank Group hoạt động với mục tiêu phát triển vững chắc và hạn chế các quốc gia nghèo trên thế giới. Cụ thể các mục tiêu như sau:

• Giảm nghèo và nâng cấp đời sống: Đối với các quốc gia nghèo, WB sẽ hỗ trợ các dịch vụ về y tế, giáo dục, nước sạch. Ngoài ra, Ngân hàng thế giới còn mang đến các hạng mục tài chính thúc đẩy GDP, cải thiện chỉ số CPI, hạn chế lạm phát. Điều này giúp cuộc sống của người dân trở nên tốt hơn.
• Đẩy mạnh phát triển kinh tế vững chắc: Đầu tư mạnh vào hạ tầng, cải cách lại nền kinh tế và phát triển các khu vực tư nhân, tạo ra nhiều cơ hội việc làm và tăng trưởng kinh tế trong thời gian dài.
• Biện pháp đối phó với biến đổi khí hậu: Trợ giúp các khu vực giảm phát thải carbon, đẩy mạnh năng lượng tái tạo và tăng khả năng ứng phó thiên tai.
• Đẩy mạnh bình đẳng giới: Phụ nữ và trẻ em gái đều bình bằng với nam giới trong hoạt động giáo dục, y tế, việc làm,…
• Trợ giúp quản trị và cải cách: Mang đến các tư vấn về chính sách và cung cấp kỹ thuật nhằm đẩy mạnh hoạt động quản lý công và tính rõ ràng, minh bạch của các quốc gia đối tác.

Vai trò của ngân hàng thế giới (World Bank) là gì?

World Bank không chỉ cung cấp tài chính mà còn tư vấn chiến lược, chuyển đổi công nghệ, hỗ trợ nghiên cứu để phát triển mạnh mẽ.

World Bank đóng vai trò thúc đẩy phát triển các quốc gia trên thế giới

Hỗ trợ tài chính

WB hỗ trợ các khu vực bằng những khoản vay, tín dụng và viện trợ không trả lại. Các nguồn tài chính chủ yếu vào việc thúc đẩy cơ sở hạ tầng, nâng cấp dịch vụ công, đẩy mạnh năng lực sản xuất kinh tế tại những quốc gia đang phát triển.

Ngân hàng thế giới giúp ổn định kinh tế bằng cách hỗ trợ khoản vay, chính sách tiền tệ. Điều này cũng ảnh hưởng nhiều đến tỷ giá ngoại tệ của khu vực đối tác.

Tư vấn chính sách về kinh tế

Ngân hàng thế giới còn đưa ra các lời khuyên về chính sách thông qua nghiên cứu và kinh nghiệm thực tế, điều này giúp đất nước dễ dàng có được biện pháp giải quyết các khó khăn trong kinh tế, cải cách hệ thống và thiết lập chiến lược trong thời gian dài. Đặc biệt, World Bank điều chỉnh các chính sách tài chính với mục đích ổn định tỷ giá, giảm lạm phát và tăng GDP.

Đào tạo và chuyển đổi công nghệ

World Bank còn tổ chức các buổi đào tạo, hội thảo cùng với nhiều dự án chuyển giao công nghệ, kiến thức, kỹ thuật hiện đại. Các quốc gia có thể tiếp cận và thúc đẩy năng lực phát triển. 

Nghiên cứu và phân tích dữ liệu

Ngân hàng thế giới thực hiện nghiên cứu chuyên sâu về kinh tế, xã hội, môi trường. Với những báo cáo được cung cấp bởi WB sẽ mang đến các thông tin cốt lõi, các nhà hoạch định chính sách và cộng đồng có thể mạnh dạn đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác.

Một số lĩnh vực hoạt động của Ngân hàng thế giới

Thông tin trên bạn cũng nắm được vai trò của nhóm Ngân hàng thế giới là gì, hiện tại tổ chức này hoạt động ở nhiều lĩnh vực khác nhau gồm:

• Giáo dục và y tế: World Bank tập trung đầu tư hệ thống giáo dục và ý tế để nâng cao chất lượng cuộc sống, cải thiện nhân lực. Trong đó gồm các dự án về xây dựng trường học, hỗ trợ thiết bị y tế và đào tạo các giáo viên, nhân viên y tế.
• Cơ sở hạ tầng : Cải tiến các cơ sở hạ tầng về giao thông, năng lượng, viễn thông. Bên cạnh đó, WB còn cho xây dựng đường xá, cầu cống, nhà máy điện, mạng lưới viễn thông,…
• Biến đổi khí hậu và môi trường: Ngân hàng thế giới cũng thường xuyên tài trợ những dự án hạn chế phát thải carbon, đẩy mạnh năng lượng tái tạo và bảo vệ thiên nhiên. Các hoạt động này giúp quốc gia hạn chế những ảnh hưởng của khí hậu và môi trường.
• Xóa đói giảm nghèo và giữ quyền bình đẳng: World Bank tổ chức chương trình giảm nghèo, hỗ trợ sinh tế và giữ quyền bình đẳng trong xã hội. Các dự án liên quan đến cải thiện đời sống và đảm bảo an sinh xã hội.

Tác động của nhóm ngân hàng thế giới trong bối cảnh tài chính toàn cầu

Trước đó, bạn đã có cái nhìn tổng quan về Ngân hàng Thế giới là gì cũng như hoạt động cụ thể của tổ chức này. Tuy nhiên, để hiểu đầy đủ vai trò của World Bank, cần đặt nó vào bức tranh lớn hơn với các dòng vốn, chính sách và cơ chế hỗ trợ tài chính toàn cầu đang ngày càng đan xen, phức tạp.

Đối với các quốc gia thành viên

Nhóm Ngân hàng Thế giới hoạt động như một nguồn vốn dài hạn đáng tin cậy, cung cấp dòng tiền, giải pháp kỹ thuật và tư vấn chính sách nhằm hỗ trợ các nước thành viên nâng cao nền tảng kinh tế, cải thiện mức sống và hướng tới tăng trưởng bền vững. Những khoản tài trợ từ tổ chức này thường tập trung vào các dự án thiết yếu như hạ tầng, giáo dục, y tế.

Đối với thị trường toàn cầu

Trong bức tranh kinh tế vĩ mô, Nhóm Ngân hàng Thế giới đóng vai trò trung gian điều phối luồng vốn giữa các quốc gia có tiềm lực và các nền kinh tế đang phát triển, qua đó thúc đẩy sự luân chuyển vốn xuyên biên giới và mở rộng khả năng tiếp cận thị trường cho các nước còn hạn chế về nguồn lực. Thông qua các mô hình hợp tác đa phương, tổ chức này góp phần xây dựng một hệ sinh thái tài chính toàn cầu minh bạch, cân bằng và bền vững.

Đối với các vấn đề quy mô toàn cầu

Không chỉ đơn thuần là một tổ chức tài chính, World Bank còn là lực đẩy quan trọng trong cuộc chiến toàn cầu với các rủi ro hệ thống như biến đổi khí hậu, dịch bệnh và khủng hoảng xã hội. Tổ chức này thường tài trợ cho các nghiên cứu chuyên sâu và thực hiện nhiều chương trình quy mô lớn nhằm hạn chế thiệt hại và tăng cường năng lực ứng phó của cộng đồng quốc tế. Vai trò “market maker” về mặt chiến lược được thể hiện rõ khi World Bank dẫn dắt nhiều sáng kiến tăng cường kết nối và chia sẻ giải pháp giữa các quốc gia.

Vai trò “market maker” thể hiện rõ khi WB dẫn dắt các sáng kiến kết nối toàn cầu

Hoạt động của ngân hàng thế giới (World Bank) tại Việt Nam

Ngày 14/09/1994, ngân hàng thế giới chính thức mở Văn phòng đại diện tại Hà Nội, đánh dấu cột mốc quan trọng trong mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và tổ chức tài chính toàn cầu này.

Tầm nhìn và chiến lược hỗ trợ Việt Nam

Ngân hàng Thế giới đánh giá Việt Nam là một trong những nền kinh tế phát triển năng động nhất khu vực Đông Á – Thái Bình Dương, thuộc nhóm 12 quốc gia Đông Nam Á gồm Brunei, Fiji, Indonesia, Lào, Campuchia, Malaysia, Myanmar, Nepal, Singapore, Thái Lan, Tonga và Việt Nam.

Trước đây, các hoạt động hỗ trợ được thực hiện theo Chiến lược Hỗ trợ Quốc gia (CAS). Từ năm 2012, CAS được thay thế bằng Chiến lược Hợp tác Quốc gia (CPS) nhằm phản ánh mối quan hệ hợp tác toàn diện hơn. Hiện tại, các chương trình hỗ trợ của World Bank tại Việt Nam được triển khai theo Khung Đối tác Quốc gia (CPF), với tầm nhìn đến năm 2035: “Hướng tới Thịnh vượng, Sáng tạo, Công bằng và Dân chủ”.

WB đánh giá Việt Nam là nền kinh tế phát triển năng động bậc nhất khu vực

Các giai đoạn Khung Đối tác Quốc gia (CPF)

Giai đoạn 2018 – 2022: CPF giai đoạn này tập trung vào 4 trụ cột:

• Thúc đẩy phát triển bao trùm và vai trò của khu vực tư nhân.
• Tăng cường đầu tư vào con người và tri thức.
• Bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.
• Cải thiện năng lực quản trị và hiệu quả điều hành nhà nước.

Giai đoạn 2023 – 2027: CPF mới đang được xây dựng, gắn với Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2021 – 2030 của Chính phủ Việt Nam. Mục tiêu bao gồm:

• Hỗ trợ Việt Nam trở thành quốc gia có thu nhập trung bình – cao vào năm 2030.
• Hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Ngân hàng Thế giới cam kết tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trong nỗ lực phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Một số thành quả tiêu biểu của ngân hàng thế giới tại Việt Nam

Trong suốt quá trình đồng hành cùng Việt Nam, World Bank đã đóng góp quan trọng vào nhiều lĩnh vực. Một số kết quả nổi bật gồm:

• Ứng phó COVID-19: Nâng cấp 84 phòng xét nghiệm trên toàn quốc, rút ngắn thời gian trả kết quả xuống 4 đến 6 giờ. Thực hiện 7 khảo sát tần suất cao, tư vấn chính sách nhằm hỗ trợ phục hồi kinh tế.
• Năng lượng tái tạo: Hỗ trợ xây dựng 19 nhà máy thủy điện với tổng công suất 320 MW, cung cấp 1,260 GWh mỗi năm. Tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo lên 10% và thúc đẩy chính sách chuyển đổi sang năng lượng sạch.
• Quản lý tài nguyên – môi trường: Giúp hơn 1 triệu nông dân tại Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu. Hỗ trợ Việt Nam thành lập thị trường carbon từ năm 2022.
• Giáo dục: Đào tạo 530.000 giáo viên, phát triển tài liệu ký hiệu Việt ngữ cho học sinh khiếm thính, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
• Y tế: Cải thiện dịch vụ y tế cho hơn 13,7 triệu người dân, nâng cấp 74 bệnh viện tuyến dưới, hỗ trợ xây dựng hệ thống tài chính y tế bền vững.
• Giảm nghèo: Hỗ trợ sinh kế, cải thiện chất lượng sống cho hàng triệu người dân, góp phần đưa tỷ lệ nghèo xuống còn 3,8% vào năm 2020.

Chiến lược phát triển dài hạn của nhóm ngân hàng thế giới

Để thích ứng với biến động thị trường và xu hướng phát triển mới, Nhóm ngân hàng thế giới đang liên tục tái cấu trúc chiến lược nhằm nâng cao hiệu suất hoạt động và mở rộng ảnh hưởng. Trọng tâm của giai đoạn sắp tới sẽ là: xác lập định hướng dài hạn rõ ràng, đẩy mạnh hợp tác toàn cầu và ứng dụng đổi mới sáng tạo vào thực tiễn phát triển.

Chiến lược trọng tâm

Mục tiêu cốt lõi của tổ chức là trở thành trung tâm điều phối hiệu quả, hỗ trợ các nền kinh tế giải bài toán phức tạp của thế kỷ 21, với 3 ưu tiên:

• Xóa đói giảm nghèo: Cung cấp các gói hỗ trợ tài chính và giải pháp kỹ thuật giúp các nền kinh tế yếu vượt qua vòng xoáy đói nghèo và cải thiện mức sống dân cư.
• Hướng đến phát triển bền vững: Ưu tiên các chương trình gắn với môi trường như chuyển đổi sang năng lượng sạch, phát triển đô thị xanh và giảm thiểu khí thải gây hiệu ứng nhà kính.
• Phản ứng nhanh với khủng hoảng: Chuẩn bị sẵn các nguồn lực dự phòng và công cụ tài chính để kịp thời ứng phó với các cú sốc lớn như đại dịch, khủng hoảng tài chính hay biến động địa chính trị.

WB chủ động dự phòng nguồn lực, sẵn sàng ứng phó khủng hoảng và biến động toàn cầu

Thúc đẩy hợp tác xuyên biên giới

Ngân hàng Thế giới giữ vai trò then chốt trong việc kết nối các quốc gia và các chủ thể kinh tế để cùng xây dựng các chuỗi giá trị phát triển:

• Liên kết giữa các quốc gia: Làm cầu nối giữa khu vực phát triển và thị trường mới nổi, góp phần chuyển giao dòng vốn và công nghệ theo hướng bền vững.
• Tăng cường hợp tác công tư (PPP): Mở rộng cơ hội cho khu vực tư nhân tham gia đầu tư vào lĩnh vực cơ sở hạ tầng, giáo dục và chăm sóc sức khỏe.
• Đối thoại chính sách quốc tế: Đóng góp vào các diễn đàn đa phương nơi các quốc gia có thể chia sẻ bài học kinh nghiệm và đồng xây dựng giải pháp cho các vấn đề toàn cầu.

Đổi mới làm động lực phát triển

Nhóm Ngân hàng Thế giới xác định rằng công nghệ và đổi mới sáng tạo chính là “đòn bẩy” để tăng tốc phát triển trong giai đoạn mới:

• Ứng dụng công nghệ số: Tập trung đầu tư vào các giải pháp như trí tuệ nhân tạo, blockchain, dữ liệu lớn nhằm tối ưu hóa quá trình vận hành và quản trị dự án.
• Hỗ trợ startup công nghệ: Mở rộng cơ hội tiếp cận vốn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp ở các nước đang phát triển, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ xanh và đổi mới xã hội.
• Khuyến khích nghiên cứu và phát triển: Đẩy mạnh tài trợ cho các dự án R&D về năng lượng tái tạo, nông nghiệp công nghệ cao và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

Kết luận

Như vậy, bài viết trên của Sanforex đã giúp bạn tìm hiểu mọi thứ liên quan đến World Bank là gì. Qua đây bạn cũng thấy được Ngân hàng thế giới đã có nhiều hoạt động bổ ích nhằm thúc đẩy thế giới phát triển vững mạnh, trợ giúp các quốc gia nghèo khó và đưa ra nhiều chính sách về kinh tế. Hy vọng nội dung trên sẽ giúp bạn có thêm nhiều thông tin cần thiết.

Trang Thái Hùng

Tôi là Trang Thái Hùng – tác giả của những bài viết trên ForexDictionary, với kinh nghiệm hơn 5 năm trong lĩnh vực đầu tư tài chính tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc các kiến thức mà tôi đã tích luỹ được, vững kiến thức chọn được nơi đầu tư an toàn lợi nhuận khủng không còn là chuyện quá khó.